Beled Suresi

İyiliği sonsuz, ikramı bol Allah’ın adıyla

1)  Hayır! Yemin ederim bu şehre

2)   Sen bu şehirde korumasız iken bile.

3)  Ana-babaya[1] ve evladına da yemin ederim ki,

4)  İnsanı, zorlukları aşacak güçte yaratmışızdır.

5)  O, kimsenin kendine karışamayacağını mı sanıyor?

6)  “Yığınla mal harcadım[2]” mı diyor.

7)  Yoksa kimsenin kendini görmediğini mi sanıyor?

8)  Ona iki göz verdik değil mi?

9)  Bir dil ile iki dudak da verdik.

10)  Ona iki apaçık yol[3] gösterdik.

11)  Ama o, sarp geçidi göze alamadı.

12)  Sarp geçit nedir, nereden bileceksin?

13)   O, boynu bükük olanı kurtarmaktır,

14)  Veya kıtlık gününde yemek yedirmektir,

15)  Yakınlığı olan bir öksüzü,

16)  Ya da sürünen bir çaresizi doyurmaktır.

17)  Bir de mümin olan, biri birine sabrı tavsiye eden ve merhameti tavsiye eden kimselerden olmaktır.

18)    İşte bunlar uğurlu kimselerdir.

19) Ayetlerimizi görmezlikten gelenler de uğursuz olanlardır.

20)  Bunların üstünde kendilerini kuşatmış bir ateş bulunur.

Prof. Dr. Abdülaziz Bayındır

_________________________________________________

[1] Âyette geçen (َوَالِد) Vâlid وَلَدَ  = velede fiilinin ismi failidir. “وَلَدَ  = doğum yaptı” demektir. Erkek doğum yapamayacağı için el-Kamusu’l-muhît’e göre anaya hem valid hem valide denir.  Lisan’ul-arab’a göre valide والِدَةٌ doğuran kadın َوَالِد valid ise soyundan gelinen kadın demektir.

Kur’ân’da ana ile baba bir arada zikredilince anaya valide, babaya da mevlûdün leh denir. (bkz. Bakara 2/233).

Baba daوَلَدَ  = velede fiilinin fâilidir. Allah’ın baba olmadığını ifade için “لَمْ يَلِد” (İhlâs 112/3) buyrulmuştur. Öyleyse vâlid; yerine göre baba, yerine göre ana anlamındadır. Bu âyette geçen vâlid her iki anlamı da içerir.

[2] İçki üreten birine, Allah’ın içkiyi haram kıldığını söyleyince, “bunca bilgi birikimini, emeği ve yatırımı bırakamam” diyebilir. O zaman o kişi burada belirtilen şeyi söylemiş olur.

[3] النَجْدُ  yükseltilmiş apaçık yol (الطريقُ الواضِحُ المُرْتَفِعُ el-Kamus c.1 s.324) anlamına gelir. Her insan, hangi yolun doğru, hangisinin yanlış olduğunu, kendi bilgisi ve vicdanıyla anlar ve bilir. Onun için her ikisi de apaçıktır.