3. Ali İmran Suresi 1. Ayet

“Elif, Lam, Mim” (Âli İmran 3/1)

Huruf’u Mukatta:

            Tefsir geleneğimizde ayetler; muhkem (anlamı bilinenler) ve müteşabih (manası anlaşılamayanlar) diye iki kategoride değerlendirilerek, Hurufu Mukatta’nın da müteşabih ayetlerden olduğu için manasının bilenemeyeceği söylenmiştir. Hiç bir ilim temeli olmayan bu tasnifi ileriki ayetlerde ele alıp değerlendireceğiz. Şimdilik şu kadarını belirtelim ki; bir sonraki ayette “bu kitapta şüphe edilecek bir şey yoktur” denilirken, ilk ayetin manasının bilinemeyeceğinin söylenmesi, apaçık bir tutarsızlıktır. Ayrıca önemli bir bölümü manası anlaşılamayan (müteşabih) ayetlerden oluşan bir kitap, nasıl Allah’ın kitabı olabilir? Dolayısıyla, bu harflerin “anlamsız” veya “manasının bilinemez” olduğu yaklaşımının, dini, tarihi ya da akli bir dayanağı yoktur. Hurufu mukatta’nın “manasının olduğunu” savunan bir grup alim, bu harflerin ne anlama geldiğine dair birbirinden farklı ve oldukça kıymetli izahlarda bulunmuş  lakin bu görüşlerden hangisine geldiği konusunda bir uzlaşıya varılamamıştır. (Detaylı bir bilgi için bkz.DİA, Hurufu Mukatta, cilt 18 sf.401-408)

            Hurufu mukatta ile başlayan yirmi dokuz surenin yirmi beşinde, bu harflerden hemen sonra Kuran’dan bahsedilmesi, bunların Kuran’a dikkat çekmek için konulduğunu göstermektedir. Bizim de tercih ettiğimiz bu görüşe göre, bir kelime oluşturmadan ayrık şekilde bırakılan bu harfler, bu ifadeleri okuyan muhatabın ilgi ve dikkatini son derece harekete geçirerek, onu Kuran’a yönlendirmektedir.

Prof. Dr. Abdulaziz Bayındır